ΑΡΙΘΜΟΣ "4" ΣΤΗΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΒΟΤΑΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΚΑΙ Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ
(Μία εργασία απο τον Άρη Παπαδάκη)
Στην σημερινή ανάρτηση θα εξετάσουμε τη συσχέτιση
🙏των τεσσάρων στοιχείων(γη, αέρας, φωτιά, νερό) που αρχικά αναπτύχθηκε από τον Εμπεδοκλή, με τη
🙏Τη θεωρία των τεσσάρων χυμών του Ιπποκράτη,
🙏τις τέσσερις ποιότητες του Αριστοτέλη
🙏Τις τεσσερις "κρασεις" του Γαληνού
🙏τον ζωδιακό κύκλο και πώς θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε τις θεωρίες αυτές στην πρακτική μας.
🧫Μελετώντας την ιατρική πρακτική του παρελθόντος και ειδικά τα τέσσερα στοιχεία, μπορούμε να αρχίσουμε να κατανοούμε την σύνδεση της παραδοσιακής δυτικής βοτανολογίας με την αστρολογία και την ιατρική που επικράτησε έως τα τέλη του μεσαίωνα.
🤔Ελπίζω ότι αυτή μου η ανάρτηση θα είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο, αλλά και μια χρήσιμη και διευκρινιστική εισαγωγή στα τέσσερα στοιχεία της παραδοσιακής δυτικής βοτανολογίας το οποίοι ίσως αποτελέσει έμπνευση να εφαρμόσετε στη δική σας προσωπική θεραπευτική πρακτική για όσους ασχολείστε με τις εναλλακτικές θεραπείες.
🌀Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχουν πολλές παραλλαγές του τρόπου με τον οποίο τα τέσσερα στοιχεία ορίζονται και εφαρμόζονται στην πράξη στην παραδοσιακή δυτική βοτανολογία
Το βασικό είναι ότι οι αρχαίοι Έλληνες έθεσαν σημαντικά θεμέλια της στοιχειώδους πρακτικής στην παραδοσιακή δυτική βοτανολογία που βλέπουμε σήμερα
🙏⚗️ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Η άρχαια Ελληνική φιλοσοφία μας διδάσκει ότι το Σύμπαν αποτελείται από τέσσερα στοιχεία :
🔥 Φωτιά ,
💧Νερό ,
🏜️Γη και
🌀Αέρα .
Ο αέρας αρχικά υποτίθεται ότι ήταν συστατικό του Αιθέρα του στοιχείου που γέμιζε το Σύμπαν απουσία των άλλων τριών. Ο Εμπεδοκλής τις αποκαλούσε « ρίζες »
( ριζώματα)
Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που ονόμασε αυτές τις ρίζες « στοιχεία » ( στοίχειο , στοιχεῖον)
🙏Η πρώτη σύνδεση που θα κάνουμε είναι ότι τα 12 ζώδια χωρίζονται μεταξύ τους και κατατάσονται το κάθε ένα,
σε κάποιο από αυτά τα στοιχεία
🔥Φωτιά (Κριός, Λέων, Τοξότης)
💧Νερό (Ιχθύες, Καρκίνος, Σκορπιός)
🌀Αέρας(Δίδυμοι, Ζυγός, Υδροχόος)
🏜️Γη (Ταύρος, Παρθένος, Αιγόκερως)
Ο συσχετισμός των αποτελούντων τον άνθρωπο στοιχείων, με τα δομικά στοιχεία του κόσμου, καταδεικνύει ότι η κατασκευή του ανθρώπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με αυτήν του κόσμου, καθιστώντας τοιουτοτρόπως κάθε ανθρώπινη οντότητα συμμέτοχη στο κοσμικό σύστημα.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αρκετοί Έλληνες φιλόσοφοι θεώρησαν τον άνθρωπο ουσιαστικά σαν μία εικόνα της τάξεως που επικρατεί στον κόσμο.
🧙‍♂️Χαρακτηριστικά έγραφε ο ιατρός του 1ου αι. μ.Χ. Ρούφος ο Εφέσιος, ο οποίος υπεστήριξε την άποψη,
ότι
"ο άνθρωπος είναι οινεί ένας μικρός κόσμος, αντίμιμος της ουρανίου τάξεως, ποικίλην έχων δημιουργίαν αποτελεσμάτων εν τε τη μερών κατασκευήν".
Ενώ και ο Νεοπλατωνικός φιλόσοφος Ερμείας (5ος αι.) υπεστήριξε πως εφόσον ο άνθρωπος είναι μέρος του κόσμου, αναγκαστικά θα διέπεται εκ των ιδίων χαρακτηριστικών, κάτι το οποίο κατά τον φιλόσοφο απεικονίζεται στο σφαιρικό σχήμα του εγκεφάλου, το οποίο είναι
"ανάλογον ουν τω ουρανώ" .
🧙‍♂️Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ 4 ΧΥΜΩΝ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ
🙏Η θεωρία των τεσσάρων χυμών διατυπώθηκε το 400 π.Χ. στην φιλοσοφική διατριβή
"Περί της φύσης των ανθρώπων"
της σχολής του Ιπποκράτη και βασιζόταν στην θεωρία των τεσσάρων στοιχείων του Εμπεδοκλή
🧙‍♂️Ο Γαληνός την χρησιμοποίησε για να διατυπώσει την θεωρία του περί ασθενειών
(ΠΕΡΙ ΚΡΑΣΕΩΝ) και επηρέασε ιατρούς και επιστήμονες μέχρι τον Μεσαίωνα.
Ακόμα και σήμερα, αν και οι θετικές επιστήμες έχουν εξελιχθεί και η θεωρία των τεσσάρων ιδιοσυγκρασιών έχει ξεπεραστεί, συνεχίζει να ισχύει στον τομέα της αστρολογίας.
Όταν οι τέσσερις χυμοί βρίσκονται σε ισορροπία μέσα στο σώμα, τότε πρόκειται για "ευκρασία" , δηλαδή ο άνθρωπος είναι υγιής όπως θα λέγαμε σήμερα.
Αντίθετα, η "δυσκρασία" περιγράφει την κατάσταση όταν η ισορροπία των χυμών έχει χαθεί.
Βάση της θεωρίας είναι η επίδραση που έχουν οι τέσσερις χυμοί του σώματος, οι οποίοι είναι:
🌿το αίμα
🌿η μαύρη χολή
🌿η κίτρινη χολή
🌿και το φλέγμα.
Αναλόγως του "χυμου" ο οποίος υπερίσχυε οι "ιδιοσυγκρασιακοί τύποι" των ανθρώπων χωρίζονταν σε:
👉Ο Αιματώδης είναι: Ανέμελος, αισιόδοξος, εύθυμος, πνευματικός, γρήγορος.
Η αστρολογική αντιστοιχία είναι τα ζώδια του αέρα (οι Δίδυμοι, ο Ζυγός και ο Υδροχόος)
👉Ο Φλεγματικός είναι: Ήρεμος, αργός, αισθαντικός, υποχωρητικός, γλυκός.
Η αστρολογική αντιστοιχία είναι τα ζωδια του νερού (Ιχθύες, Καρκίνος, Σκορπιός)
👉Ο Χολερικός είναι: Υπερευαίσθητος, ασταμάτητος, εκρηκτικός, γεμάτος ενέργεια, ευφυής.
Η αστρολογική αντιστοιχία είναι τα ζώδια της φωτιάς(Κριός, Λέων, Τοξότης)
👉Ο Μελαγχολικός είναι: Ώριμος, δημιουργικός, βαρύς, σοφός, κλειστός.
Η αστρολογική αντιστοιχία είναι τα ζωδια της γης (Ταύρος, Παρθένος, Αιγόκερως"
👉Η σωστή εξέταση του ατόμου με την εξέταση της γλώσσας, της ίριδας και του ιστορικού οδηγούσε στην διαπίστωση της εκάστοτε παθολογίας αν υπήρχε και ιδιοσυστασίας του ατόμου.
Κάθε Βότανο, τα μπαχαρικά, οι τροφές αναλογικά με το πως τρώγονται ωμές, κρύες ή ζεστές μαγειρεμένες, έχουν και διαφορετική στοιχειακή δράση.
Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιώντας την στοιχειακή δράση της τροφής και των βοτάνων, καθώς και της σωματικής δραστηριότητας και ανάπαυσης, θεράπευε πρώτιστα την ανισορροπία των χυμών και έτσι επέστρεφε η υγεία στον άνθρωπο.
Ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι οι χυμοί στο σώμα κυμαίνονται ανάλογα με τις εποχές.
🙏Τον χειμώνα το φλέγμα αυξάνεται λόγω του κρύου
🙏Την άνοιξη το φλέγμα ακόμα υπερισχύει, αλλά το αίμα αρχίζει να δυναμώνει επειδή οι μέρες γίνονται όλο και πιο ζεστές
🙏Το καλοκαίρι το αίμα υπερισχύει, ενώ η χολή όλο και δυναμώνει
🙏Το φθινόπωρο υπερισχύει η χολή
🌹ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Στο έργο του "Περί γενέσεως και φθοράς" ο Αριστοτέλης ουσιαστικά κάνει μια προσπαθείς εισαγωγής στην
"Αριστοτελική βιολογία" .
Η γη, το νερό, ο αέρας και η φωτιά αποτελούν και για τον Αριστοτέλη συστατικά των υλικών σωμάτων.
Τα συστατικά όμως αυτά δεν είναι αμετάβλητα και αδιάσπαστα.
Αφού λοιπόν όλα τα φυσικά όντα ανάγονται στα τέσσερα στοιχεία , θα πρέπει και τα τέσσερα στοιχεία να γεννιούνται και να χάνονται.
Η γέννηση όμως και η φθορά των στοιχείων ισοδυναμεί με τον αμοιβαίο μετασχηματισμό τους.
Κατά τον Αριστοτέλη "Τα τέσσερα στοιχεία", συνιστούν την ύλη των αισθητών σωμάτων.
Διαθέτουν, ωστόσο, εξ ορισμού κάποιες ποιότητες χωρίς τις οποίες δεν μπορούν να υπάρξουν.
Άρα, και τα ίδια τα στοιχεία πρέπει να έχουν ύλη, που λειτουργεί ως «υποκείμενο» αυτών των ποιοτήτων
Έτσι υιοθετεί τα ζεύγη των αντιθέτων από τον ΓΑΛΗΝΟ.
Γνωστές ως ΚΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΑΛΗΝΟΥ
👉ΘΕΡΜΟ
👉ΨΥΧΡΟ
👉ΞΗΡΟ
👉ΥΓΡΟ
Η φωτιά είναι αυτό που είναι θερμό και ξηρό, ο αέρας θερμό και υγρό, το νερό ψυχρό και υγρό και η γη ξηρό και υγρό.
Τα στοιχεία, επομένως, είναι δευτερογενείς οντότητες, που καθορίζονται από τις εγγενείς τους ποιότητες.
🌹Τα τέσσερα στοιχεία συνδέονται επίσης με τις τέσσερις εποχές του χρόνου, επειδή το σώμα είναι μια αντανάκλαση του κόσμου γύρω του και ο κόσμος μια αντανάκλαση του σώματος. Οι τέσσερις εποχές και τα στοιχεία είναι:
👉Άνοιξη: Αέρας
👉Καλοκαίρι: Φωτιά
👉Φθινόπωρο: Νερό
👉Χειμώνας: Γη
🌹Αυτό που προκύπτει από όλες τις αντιστοιχίες που βασίζονται σε στοιχεία είναι ένας τρόπος να δούμε τον κόσμο και τον εαυτό μας μέσα σε αυτόν.
Τα στοιχεία της εγγενούς μας σύστασης αλληλεπιδρούν με τα στοιχεία της ασθένειας, (που οι αρχαίοι θεωρούσαν υπερβολική ή έλλειψη ενός ή περισσότερων από τους χυμούς), τα στοιχεία των φυτών, τα στοιχεία των εποχών και τα στοιχεία των πλανητών και των αστεριών .
Για τους αρχαίους παραδοσιακούς δυτικούς προγόνους μας για τη βοτανολογία, η ευεξία αποκτήθηκε μέσω της στοιχειακής ισορροπίας.
Η βασική ιδέα που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι ο καθένας από εμάς γεννιέται διαφορετικός.
Μερικοί από εμάς είμαστε πιο φλογεροί και γρήγοροι στην δράση, άλλοι από εμάς είναι πιο αργοί, πιο σταθεροί και πιο προσεκτικοί στις ενέργειές μας.
Μερικοί από εμάς έχουν μια ωκεάνια ικανότητα να "νιώθουμε" , άλλοι μια ατελείωτη γραμμή ενέργειας για φιλοσοφία και αφήγηση.
Καθένας από εμάς έχει και τα τέσσερα στοιχεία μέσα του, αλλά δεν γεννιόμαστε τέλειοι και πλήρως συνειδητοποιημένοι. Γνωρίζουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μας αναζητώντας αυτό που χρειαζόμαστε για να υποστηρίξουμε την αφύπνιση του εαυτού μας και τη μεγαλύτερη συνείδηση ​​των κοινοτήτων μας.
Μέσα από την ομάδα μας, ανά διαστήματα, θα συνεχίσουμε να δίνουμε παραδείγματα ατομικής πρακτικής, για το πώς εφαρμόζουμε αυτό το μοντέλο που βασίζεται στα τέσσερα στοιχεία, στη θεραπευτική μας φροντίδα.
🌹Εύχομαι να βρήκατε χρήσιμη την ανάρτηση αυτή και για κάποιους ίσως αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού και περαιτέρω μελέτης.
Έρευνα-Μελέτη-Εργασία
Άρης Παπαδάκης
Βοτανολόγος