Σάλτσες και συνδυασμοί γεύσεων που μας ξαφνιάζουν – μέσα από τον Αθήναιο
Στους Δειπνοσοφιστές, ο Αθήναιος μάς αποκαλύπτει ότι η αρχαία κουζίνα δεν ήταν απλώς μια υπόθεση βρασίματος και ψησίματος — ήταν ένα πεδίο γαστρονομικής δημιουργίας, όπου οι σάλτσες και οι συνδυασμοί γεύσεων είχαν την τιμητική τους.
Οι αρχαίοι μάγειρες, με σεβασμό στα αγνά υλικά και βαθιά γνώση της γεύσης, δημιούργησαν συνταγές που ακόμη και σήμερα θα εντυπωσίαζαν:
• Γάρος: Ο διάσημος αλμυρός ζωμός από ψάρια, που έδινε ένταση και αλμύρα σε κρέατα και λαχανικά.
• Μέλι με ψάρια: Στην Μικρά Ασία, το φρέσκο ψάρι ψηνόταν και περιχυόταν με ζεστό μέλι και αρωματικά βότανα.
• Ξίδι και κύμινο σε κρέας: Όξινη, πικάντικη σάλτσα που ισορροπούσε τη λιπαρότητα του αρνιού ή του κατσικιού.
• Τυρί, σκόρδο και βότανα: Πολτός φρέσκου τυριού με σκόρδο, ρίγανη και λίγο μέλι — τέλειος για συνοδεία ψητών λαχανικών.
• Φρούτα με κρέας: Σύκα, ρόδια και κυδώνια μαγειρεμένα με κυνήγι, δίνοντας γλυκόξινη πολυπλοκότητα.
• Γλυκό κρασί σε σάλτσες ψαριών: «Μελιτώδης» οίνος για βαθύτερο άρωμα και επίγευση.
• Σίλφιο και πιπέρι με λάδι και ξίδι: Ένα είδος αρχαίας βινεγκρέτ για ωμά λαχανικά.
Ο Αθήναιος τονίζει πως κάθε σάλτσα έπρεπε να αναδεικνύει και όχι να καλύπτει το υλικό. Ήταν μια φιλοσοφία ισορροπίας, αρμονίας και μέτρου, που σήμερα βρίσκει απήχηση ακόμη και στις πιο υψηλές γαστρονομικές δημιουργίες.
Αν το σκεφτούμε, πολλά από αυτά τα συνδυαστικά μοτίβα — το γλυκό με το αλμυρό, το όξινο με το λιπαρό — είναι ακόμη στις κουζίνες μας, απλώς με άλλα ονόματα και σύγχρονες τεχνικές.
📜 Η κληρονομιά του Αθήναιου δεν είναι απλώς γευστική· είναι μια διαχρονική υπενθύμιση ότι η μαγειρική είναι τέχνη, πολιτισμός και διάλογος ανάμεσα στις γεύσεις.

Το Walipini, του οποίου το όνομα σημαίνει «τόπος θερμότητας» στην Aymara, είναι ένα καινοτόμο υπόγειο θερμοκήπιο σχεδιασμένο για τη βιώσιμη καλλιέργεια τροφίμων όλο το χρόνο, εκμεταλλευόμενο τη θερμική σταθερότητα του εδάφους και την ηλιακή ενέργεια. Η κατασκευή του, σκαμμένη στο έδαφος και με διαφανή οροφή, του επιτρέπει να συλλαμβάνει και να διατηρεί τη θερμότητα ακόμη και σε ψυχρά κλίματα, μειώνοντας σημαντικά το ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τα συμβατικά θερμοκήπια. Χάρη στον αποτελεσματικό σχεδιασμό του, οι καλλιέργειες ευδοκιμούν σε ελεγχόμενες συνθήκες, προσφέροντας αντοχή σε ακραία καιρικά φαινόμενα και εξασφαλίζοντας συνεχή παραγωγή φρούτων, λαχανικών και λουλουδιών. Το σύστημα αυτό αποτελεί ιδανική λύση για όσους αναζητούν επισιτιστική αυτάρκεια και βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις σε δύσκολες κλιματικές περιοχές.

Τα τελευταία χρόνια…
Ο Πελετίδης πέταξε από το παράθυρο τους εργολάβους και κάνει τεράστια έργα μόνο με τους υπαλλήλους και τα μηχανήματα του δήμου.
Έδωσε και δίνει μάχες οι δημοτικοί υπάλληλοι να μην χάσουν τις θέσεις τους και να ενισχυθούν κι άλλο οι κρατικές επιχορηγήσεις για να είναι οι δήμοι αυτόνομοι και να μην κρέμονται από τις ορέξεις των εργολάβων
Πήρε το ξεχασμένο, διαλυμένο και χωρίς άδεια λειτουργίας Παμπελοποννησιακό στάδιο των Ολυμπιακών Αγώνων της μίζας και της ρεμούλας και το έκανε υπερσύγχρονο αθλητικό κέντρο με δωρεάν πρόσβαση για όλους τους πολίτες και πλέον φιλοξενεί 40 αθλητικούς συλλόγους
Μείωσε ή εκμηδένισε τα δημοτικά τέλη για τους πιο ευάλωτους, δίνει μάχες να μην παρθεί κανένα σπίτι στο δήμο της Πάτρας κι έχει έρθει σε κόντρα με την κυβέρνηση για να μειωθούν ή να σβηστούν τελείως τα χρέη των πιο φτωχών δημοτών του
Τις έχει «παίξει» με την ΔΕΔΗΕ για να εξασφαλίσει ότι δε θα κόψουν το ρεύμα από κανένα λαϊκό σπίτι
Ενίσχυσε κι οργάνωσε τα κοινωνικά παντοπωλεία, έφτιαξε κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία κι οδοντιατρεία για τους ανασφάλιστους και τους άπορους, οργάνωσε δίκτυο εθελοντών γιατρών και νοσηλευτών για να φροντίζουν τους ηλικιωμένους στα σπίτια τους
Έφτιαξε καταφύγια για κακοποιημένες γυναίκες κι έφτιαξε χώρους στέγασης για άστεγους κι οικογένειες που δε μπορούν να πληρώσουν το ενοίκιο, ήδη τρέχει ανάλογα προγράμματα με κοινωνικούς λειτουργούς για κακοποιημένα παιδιά
Έχει εξασφαλίσει ότι θα υπάρχει χώρος στους παιδικούς σταθμούς για όλα τα παιδιά του δήμου χωρίς ταξικά κριτήρια και «γνωριμίες»
700 οικογένειες και 1200 παιδιά αυτήν τη στιγμή σιτίζονται (πρωινό, δεκατιανό, σχολικά γεύματα) από τον δήμο
Ακόμα παρέχει δημοτικούς υπαλλήλους στους εργαζόμενους για βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού
Την ίδια ώρα…
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη είδε να καίγονται κοντά στο ένα εκατομμύριο στρέμματα στην Δαδιά (κοντά στο 58% της περιοχής), 42 χιλιάδες στρέμματα στην Χίο (κοντά στο 11%), 23 χιλιάδες στην Ζάκυνθο, 26 χιλιάδες στην Πρέβεζα, 65 χιλιάδες στην Κορινθία, 8 χιλιάδες στην Ηλεία φέτος, 150 χιλιάδες στην Αρχαία Ολυμπία πέρσι, 100 χιλιάδες στην Μάνη, 200 χιλιάδες στην Ρόδο, 140 χιλιάδες στην Αττική τα τελευταία 2 χρόνια, 82 χιλιάδες στην Μαγνησία, 50 χιλιάδες στην Βοιωτία, 22 χιλιάδες στην Κέρκυρα. Για να μην τα πολυλογώ αυτά τα χρόνια έχουν καεί κοντά στα 4 εκατομμύρια στρέμματα, έκταση όση όλη η περιφέρεια Αττικής. Κι επειδή αυτοί δεν είχαν φέρετρα, αλλά θέρετρα, αυτό το διάστημα έχουν πεθάνει στις πυρκαγιές τουλάχιστον 33 άνθρωποι.
Μέχρι να φτάσει η φωτιά στην Πάτρα, όπως πέρσι έφτασε κι έκαιγε τα Βριλήσσια και το Χαλάνδρι, έφταιγε η κλιματική αλλαγή κι έπρεπε να μάθουμε να ζούμε με αυτό και να μη γκρινιάζουμε γιατί τα σπίτια ξαναχτίζονται, μη σου πω στήναμε και δουλειές με τις ασφαλιστικές. Όταν η φωτιά έφτασε στην Πάτρα αυτοί που ξημεροβραδιάζονται στα στούντιο και στα πολυτελή γραφεία και κυρίως σε θαλαμηγούς και πεντάστερα έριξαν όλη την ευθύνη των πυρκαγιών στον Πελετίδη, που ήταν στο πεδίο και πάλευε με τους δημότες του να σώσει την πόλη του, αυτή που ανάστησε ο ίδιος. Γιατί ξέρουν ότι η πραγματική απειλή για τις ανέσεις και τα λούσα τους δεν είναι οι φωτιές, αυτές καίνε δάση, ζώα και λαϊκά σπίτια, η πραγματική απειλή είναι οι Πελετίδηδες αυτού του κόσμου…

Οι κατσίκες ως “πράσινοι πυροσβέστες”: Η στρατηγική βοσκή που μπορεί να σώσει ζωές και δάση.
Μια παραδοσιακή πρακτική επιστρέφει δυναμικά ως βιώσιμη λύση πρόληψης δασικών πυρκαγιών.
🐐 Τι είναι η «στρατηγική βοσκή»;
Η «στρατηγική βοσκή» (ή αλλιώς στοχευμένη βόσκηση) είναι μια μέθοδος οικολογικής διαχείρισης της βλάστησης με τη χρήση ζώων, κυρίως κατσικιών, σε περιοχές υψηλού κινδύνου για πυρκαγιές. Στόχος είναι η μείωση της καύσιμης ύλης και η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, χωρίς την ανάγκη μηχανικών μέσων ή χημικών.
Αντί να χρησιμοποιούνται χλοοκοπτικά, μηχανήματα ή ζιζανιοκτόνα, αφήνονται κοπάδια κατσικιών να καταναλώσουν τη βλάστηση – από ξερά χόρτα και θάμνους μέχρι μικρά δεντράκια και τοξικά φυτά.
🌿 Πώς βοηθούν οι κατσίκες στην πρόληψη πυρκαγιών;
Οι κατσίκες διαφέρουν από άλλα ζώα όπως αγελάδες ή πρόβατα, καθώς:
📌Καταναλώνουν ευρεία γκάμα φυτών, ακόμα και αυτά που θεωρούνται ανεπιθύμητα ή τοξικά.
📌Φτάνουν σε δύσβατες περιοχές όπου δεν μπορούν να δράσουν τα μηχανήματα.
📌Καθαρίζουν το έδαφος σε μεγάλο βάθος, καταστρέφοντας ριζώματα και μικρούς κορμούς.
📌Δεν αφήνουν πίσω τους πολλά υπολείμματα.
📌Παράγουν φυσικό λίπασμα, βελτιώνοντας την ποιότητα του εδάφους.
📌Δρουν αθόρυβα και χωρίς ρύπανση.
📌Υπολογίζεται ότι 350 κατσίκες μπορούν να αποψιλώσουν περίπου 1 στρέμμα την ημέρα, ενώ μόλις τελειώσουν σε ένα σημείο, μεταφέρονται στο επόμενο.
📊 Επιστημονική τεκμηρίωση.
Μελέτες από το University of California Agriculture and Natural Resources (UC ANR) δείχνουν ότι η στρατηγική βοσκή μπορεί να μειώσει την πυκνότητα καύσιμης ύλης έως και 50-60% σε ευαίσθητες περιοχές. Η χρήση ζώων σε περιαστικά δάση μειώνει τον κίνδυνο εξάπλωσης φωτιάς, προστατεύοντας κατοικημένες περιοχές.
Επιπλέον, η μέθοδος ενισχύει τη βιοποικιλότητα, καθώς περιορίζει τα ταχέως εξαπλούμενα χωροκατακτητικά είδη (invasive species), τα οποία συχνά επιτείνουν την ευφλεκτότητα του εδάφους.
🌎 Παγκόσμια παραδείγματα.
Η Καλιφόρνια εφαρμόζει επίσημα την πρακτική από το 2014, μετά τις τεράστιες πυρκαγιές της προηγούμενης δεκαετίας. Αντίστοιχα προγράμματα λειτουργούν σε:
Ισπανία και Πορτογαλία: όπου βοσκοί συνεργάζονται με δήμους για τον καθαρισμό των περιφερειακών ζωνών.
Χιλή: όπου οι κατσίκες αξιοποιούνται σε ορεινές και δύσβατες περιοχές.
Ιρλανδία: με επίκεντρο τη διατήρηση της τοπικής χλωρίδας και την πρόληψη αγροτικών πυρκαγιών.
🇬🇷 Η κατάσταση στην Ελλάδα.
Παρά τις τεράστιες απώλειες από πυρκαγιές την τελευταία δεκαετία, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ενσωματώσει οργανωμένα προγράμματα στρατηγικής βοσκής στην εθνική πολιτική δασοπροστασίας. Το βασικό πρόβλημα είναι η μείωση των κοπαδιών αιγών, η εγκατάλειψη της παραδοσιακής κτηνοτροφίας και η έλλειψη θεσμικού πλαισίου που να επιτρέπει συνεργασία μεταξύ δήμων και κτηνοτρόφων.
Ωστόσο, ορισμένοι φορείς και περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν ξεκινήσει πιλοτικά προγράμματα σε περιοχές της Αττικής, της Πελοποννήσου και της Κρήτης, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Παστωμα σαρδέλας,το μυτιληνιό μας σούσι!!!
Τα υλικά είναι δύο:
σαρδέλες και αλάτι χονδρό.
Χρειαζόμαστε σαρδέλες, οι οποίες προσέχουμε να είναι πολύ φρέσκιες και να έχουν παχύ λέπι. Διαλέγουμε ένα σκεύος με καπάκι που θα τις χωράει άνετα. Στη Λέσβο παραδοσιακά το σκεύος αυτό είναι πήλινο, άρα ένα μεγάλο πήλινο από γιαούρτι κάνει μια χαρά. Εναλλακτικά προτιμούμε ένα γυάλινο σκεύος.
Στρώνουμε τον πάτο με αλάτι. Τοποθετούμε τις σαρδέλες, τη μια δίπλα στην άλλη, έτσι όπως είναι, χωρίς να τις καθαρίσουμε, ούτε να τις πλύνουμε. Σκεπάζουμε με αλάτι. Βάζουμε άλλη μια στρώση σαρδέλες, άλλη μια στρώση αλάτι και ούτω καθεξής. Τελειώνουμε με μια παχιά στρώση αλατιού και κλείνουμε με το καπάκι το σκεύος. Στη Λέσβο πάνω από την τελευταία στρώση αλατιού βάζουμε ένα αμπελόφυλλο και από πάνω μια βαριά πέτρα, που θα πιέσει τις σαρδέλες να βγάλουν τα υγρά τους.
Αφήνουμε τις παστωμένες σαρδέλες στο ψυγείο από 3 έως 6 ώρες, ανάλογα το μέγεθός τους και το γούστο μας, πόσο δηλαδή "ψημένες" τις θέλουμε. Όσο τις αφήνουμε, τόσο τις πιάνει το αλάτι, όπως λέμε, και γίνονται πιο αλμυρές. Πρέπει όμως να έχουμε υπόψιν ότι το αλάτι εισχωρεί και στο εσωτερικό τους ακόμα και μετά το καθάρισμα και ξέπλυμα. Η δική μου προτίμηση, όπως και των περισσότερων στο νησί είναι προς το φρέσκο και πιο ωμό. Έτσι τις αφήνω 3, το πολύ 4 ώρες.
Η συνέχεια έχει ως εξής. Πετάμε το αλάτι, κόβουμε το κεφάλι και αφαιρούμε τα εντόσθια. Ξεφλουδίζουμε το δέρμα της σαρδέλας μαζί με το λέπι. Ξεπλένουμε τις σαρδέλες, τις στραγγίζουμε και τις βάζουμε σε δοχείο που να κλείνει με καπάκι με σπορέλαιο να τις σκεπάζει. Όταν θέλουμε να τις σερβίρουμε, περιχύνουμε με ελαιόλαδο και ξύδι. Διατηρούνται στο ψυγείο για μια βδομάδα στο δοχείο με καπάκι και σκεπασμένες με σπορέλαιο.
Ο λόγος που χρησιμοποιούμε σπορέλαιο για τη διατήρηση δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι το ελαιόλαδο παγώνει στο ψυγείο και έχει μια περίεργη όψη αν βγάλουμε έτσι στο τραπέζι τις σαρδέλες. Βέβαια γρήγορα επανέρχεται στην υγρή του μορφή. Αλλά επειδή αφού φαγωθούν οι σαρδέλες, το λάδι τους πετιέται, ακόμα και για λόγους οικονομίας, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε σπορέλαιο για τη διατήρηση τους και μόνο στο σερβίρισμα να περιχύσουμε με ελαιόλαδο.
TIP: Αν έχετε την τύχη να βρείτε παπαλίνα, μην την αφήσετε πολύ στο αλάτι . Αλμυρίζει πολύ πιο γρήγορα από την κοινή σαρδέλα, οπότε τσεκάρετέ την στη μία και στις δύο ώρες, αναλόγως πάντοτε με τα γούστα σας.

Όλοι μπορούμε να μιμηθούμε και να αποκτήσουμε ξανα ανθρωπιά κι αλληλεγγύη.
Μια κοινότητα δημιουργησε και λειτουργεί ένα καλάθι «Grow Free», προωθώντας την καλοσύνη και τη γενναιοδωρία, επιτρέποντας στους κατοίκους να μοιράζονται τα τρόφιμα που έχουν καλλιεργήσει. Ακολουθώντας τον απλό αλλά αποτελεσματικό κανόνα - πάρτε ό, τι χρειάζεστε, δώστε ό, τι μπορείτε - βοηθά στην εξάλειψη της σπατάλης και καλλιεργεί το πνεύμα της κοινότητας.